‘Groots denken, omdat de opgave groots is’
Door: Paul Althuis
Bij de TU Delft houden zo’n 1000 wetenschappers zich bezig met de omschakeling naar een duurzame energievoorziening. Om echt impact te maken, zet de universiteit ook fors in op innovatie. Het komende jaar worden zeven zogeheten Future Energy Labs doorontwikkeld om nieuwe, veelbelovende technologieën en toepassingen snel te kunnen toepassen in de maatschappij, schrijft Paul Althuis, directeur van het TU Delft Innovation & Impact Centre.
“De energietransitie vraagt bij uitstek om groots denken. Omdat de opgave groots is. Uiteindelijk is het een klimaatprobleem, en de energietransitie een voorwaarde om de opwarming van de aarde te beteugelen. Die urgentie vraagt om leiderschap, zowel bij het zoeken naar oplossingen (fundamenteel onderzoek) als de vervolgstap: zorgen dat de samenleving daarvan snel kan profiteren (valorisatie).
“Groots denken, dat betekent ook integreren. Deze universiteit is bij uitstek de plek voor een grootse blik, gericht op systeemintegratie. Bij de energietransitie is dat een voorwaarde voor succes, aangezien het de hele maatschappij raakt en we compleet nieuwe, duurzame energieketens moeten ontwerpen. Met een wisselwerking tussen moleculen, elektronen en warmte als energiedragers. Van opwek, conversie, opslag, transport tot eindgebruiker. En de energiemarkt die daartussen zit.
Deze universiteit is bij uitstek de plek voor een grootse blik, gericht op systeemintegratie.
“Om innovatie rond energie te versnellen, zetten we in op zeven Future Energy Labs (zie kader). Die focussen zich op thema’s waarvan wij denken dat we er nog langjarig mee bezig zullen zijn, en waarbij de TU Delft een leidende rol kan spelen. Denk aan de ontwikkeling van een lokaal, CO2-neutraal energiesysteem voor de gebouwde omgeving (24/7 Energy Lab), of het toekomstbestendig maken van het elektriciteitsnet (in het recent geopende ESP Lab).
“Binnen het innovatie-ecosysteem op de TU Delft Campus werken de Future Energy Labs nauw samen met de fieldlabs. Een mooi voorbeeld daarvan is 24/7 Energy Lab, dat deze maand van start gaat. Verschillende faculteiten waren al bezig met de vraag hoe een autonoom, duurzaam energiesysteem eruit ziet. Mogelijke toepassingen worden nu op The Green Village getest.
“Als 24/7 Energy Lab slaagt, zijn we er nog niet. We hebben daarmee nog niet bewezen dat we op die manier een complete woonwijk van lokaal opgewekte duurzame energie kunnen voorzien. Het is slechts een eerste stap in de opschaling. Tegelijkertijd zijn het wel de kleinschalige toepassingen die laten zien hoe je stappen kunt maken binnen het grotere geheel.
“De Future Energy Labs kunnen een mooie zichtbare schakel in de innovatieketen worden. Neem 24/7 Energy Lab: een belangrijke blikvanger op de TU Delft Campus waarmee we kunnen laten zien wat er in de praktijk allemaal mogelijk is met de energietransitie.”
“Het Innovation & Impact Centre speelt bij deze labs een faciliterende rol: wij kijken naar de mogelijkheden, helpen bij het binnenhalen van funding, brengen de juiste mensen bij elkaar en verrichten het nodige werk achter de schermen.
“Ook zorgen we ervoor dat het bedrijfsleven is aangehaakt en deze labs mede-financiert. Hun betrokkenheid is belangrijk, juist vanwege het versnellen van de energietransitie. Als je wilt dat nieuwe, veelbelovende innovaties hun weg vinden naar de maatschappij en de eindgebruikers, is de kans groter dat dit gebeurt wanneer het bedrijfsleven en andere maatschappelijke partners vanaf dag één meedoen. Zij hebben als geen ander zicht op de randvoorwaarden waar nieuwe technologieën aan moeten voldoen om daadwerkelijk ingezet te kunnen worden en echt impact te maken.”
Zeven Future Energy Labs
- 24/7 Energy Lab. De ontwikkeling van een lokaal, CO2-neutraal energiesysteem voor de bebouwde omgeving.
- Campus Geothermal Well. De ontwikkeling van en onderzoek naar een duurzame energiebron op basis van aardwarmte op de TU Delft Campus.
- e-Refinery Centre. De ontwikkeling van duurzame brandstoffen en chemische producten.
- ESP Lab. Het klaarstomen van het Nederlandse elektriciteitsnet voor de toekomst.
- Floating Renewables Lab. Ontwerp en technologie van de next-generation offshore hernieuwbare-energiesystemen
- Power & Heat Generation Lab. Het omzetten van energie in de vorm van chemische bindingen in elektriciteit of kracht, waarbij zoveel mogelijk van de vrijgekomen warmte wordt opgevangen en gebruikt
- TPM Energy Transition Lab. Het kwantificeren en modelleren van verschillende soorten van menselijke aspecten die een rol spelen in de energietransitie